Het grootst bewoonde eiland en naamgever van de groep heeft 2 stadjes, Hilo aan de oostkust en Kona aan de westkust. De meeste toeristen komen in laatstgenoemde plaats aan, waar veel hotels langs de kust aan zee staan.
Ten noorden van Kona liggen wat exclusieve hotels verscholen. Kona heeft wat kleine koffieplantages en Macadamia-notenplantages in het achterland. (De naam Kona Gold wordt alleen voor de hier verboden marijuana gebruikt.)
Hilo
Via de noordkant van het eiland met onder meer de Parker Ranch kan Hilo in een aantal uren bereikt worden. Hilo was een vissersplaats, waar vaak van oorsprong japanse vissers woonden, maar is ondertussen een leuk stadje geworden. In de Liliukalani tuin ligt nog een mooie japanse tuin , vlakbij de visafslag. Er liggen vaak enorme tonijnen om geveild te worden.
Iets buiten Hilo zijn orchideen en bijzondere varens aan de kant van de weg te zien. Een indrukwekkende plekje is Rainbow Falls, waar door de lichtval vaak een regenboog is te zien. In 1946 werd Hilo door een Tsunami - een vloedgolf - getroffen, waardoor veel wegen, bruggen etc onbegaanbaar werden. Waipio Valley is daarna nog een aantal keren getroffen en bijna niet meer bewoond. Wel kan men per 4WD een tocht door de vallei en naar de Hiilawe waterval maken. Het uitzicht vanaf de weg boven de vallei is erg mooi.
We zijn op korte afstand van de vulkanen en op heldere dagen is de top van de bergen te zien. Hilo heeft een aantal keren in de gevarenzone van de lavastromen gelegen. Op weg naar de vulkanen zie je aangegeven uit welk jaar de stromen zijn en is duidelijk te zien dat soms huizen getroffen zijn. De zuidelijke weg van het eiland is niet altijd berijdbaar, want die wordt vaak door de lava weer afgebroken. Soms poogt men de weg te herstellen, maar zolang de vulkaan actief is kan er alleen van en naar Hilo hierheen gereden worden.
Dorpen als Punaluu met het mooie zwarte strand zijn een aantal jaren geleden helemaal onder de lava verdwenen. Lava maakt echter aan de zuidkant van het eiland wel weer meteen nieuwe stukken land aan, een indrukwekkend proces.
Bezienswaardigheden Hawaii
Aan de rand van de Kilauea staat al jaren het Volcano House, een prijzig hotel met uitzicht op de vulkaan en de bijbehorende rookontwikkeling. Je kan een rit maken over de indrukwekkende Crater Rim Road,die afhankelijk van de uitbarstingen al dan niet geopend is. Je rijdt langs oude en recente lavastromen, loopt tussen borrelende modderpoelen, stinkende dampen, verbrande bomen, beginnende piepkleine varens etc. Het lijkt wel een maanlandschap op sommige stukken. Absoluut een bezoek waard, maar check bij het Park headquarters om te zien welke weg eventueel gesloten is.
Op de zuidpunt van het eiland liggen een aantal zwarte zandstranden, oude vulkaanlagen die door de zee tot zand vermalen zijn. Ook weer niet altijd toegankelijk helaas.
In de winter kan het voorkomen dat de Mauna Kea soms met een mooi laagje sneeuw bedekt is, een apart verschijnsel.
